در بين النهرين از لوحه هاي گلي، در مصر(1838 ق.م) از پاپ-يروس، در چين از حکاکي بر روي لوحه هاي چوبي و نمد با قلم مو و پارچه ابريشمي، اين منظور را عملي مي کردند. با توجه به اينکه صنعت نمد مالي در خاور دور، سنت و متداول بود، فردي چيني به نام "تسائي لون"(105 ميلادي) از قطعات کهنه و اضافي ابريشم، خمير و بعد، ورقه هايي به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو براي نقاشي و نوشتن استفاده کرد و بعد به جاي ابريشم، چوب خيزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقيقت، بايد او را اولين مخترع کاغذ در دنيا دانست.
ريشه لغوي
کلمه کاغذ، از واژه چيني کاکتز گرفته شده است.(نام فارسي آن را رخنده يا پرزه است.)
ديد کلي
انسان اوليه، به تدريج که نياز به تصوير کردن اشيا»، يادداشت کردن وقايع و ارسال پيام هاي کتبي را درک کرد، اهميت و ضرورت شيئي که بتواند بر روي آن اثر به جا ماندني را ثبت کند، دريافته بود و همواره در راه دستيابي به آن تلاش مي کرد.
تاريخچه
در بين النهرين از لوحه هاي گلي، در مصر(1838 ق.م) از پاپ-يروس، در چين از حکاکي بر روي لوحه هاي چوبي و نمد با قلم مو و پارچه .............
تاریخچه کاغذ
در بين النهرين از لوحه هاي گلي، در مصر(1838 ق.م) از پاپ-يروس، در چين از حکاکي بر روي لوحه هاي چوبي و نمد با قلم مو و پارچه ابريشمي، اين منظور را عملي مي کردند. با توجه به اينکه صنعت نمد مالي در خاور دور، سنت و متداول بود، فردي چيني به نام "تسائي لون"(105 ميلادي) از قطعات کهنه و اضافي ابريشم، خمير و بعد، ورقه هايي به صورت نمد درست کرد و از آن به کمک قلم مو براي نقاشي و نوشتن استفاده کرد و بعد به جاي ابريشم، چوب خيزران و درخت توت را بکار گرفت. در حقيقت، بايد او را اولين مخترع کاغذ در دنيا دانست.
ريشه لغوي
کلمه کاغذ، از واژه چيني کاکتز گرفته شده است.(نام فارسي آن را رخنده يا پرزه است.)
ديد کلي
انسان اوليه، به تدريج که نياز به تصوير کردن اشيا»، يادداشت کردن وقايع و ارسال پيام هاي کتبي را درک کرد، اهميت و ضرورت شيئي که بتواند بر روي آن اثر به جا ماندني را ثبت کند، دريافته بود و همواره در راه دستيابي به آن تلاش مي کرد.
تاريخچه
سير تحولي رشد
کارگران چيني که در سال 751 به دست ايرانيان اسير شدند، اين فن را با استفاده از کتان و شاهدانه، به مردم سمرقند آموختند و بعدها توسط مسلمانان در بغداد، دمشق و حتي مراکش و اسپانيا متداول شد. اولين کارخانه کاغذ سازي، درسال 1154 در اسپانيا و اولين آسياب تهيه پودر چوب، در سال 1190 در فرانسه تاسيس شده بود.
در ايران، فعاليت کاغذ سازي، اولين بار با تاسيس کارخانه مقوا سازي و با استفاده از کاغذهاي باطله درسال 1313 شمسي در کرج شروع شد و حدود 15 سال است که با تاسيس دو کارخانه کاغذ سازي پارس در هفت تپه خوزستان و کارخانه چوب و کاغذ ايران(چوکا) در گيلان، به صورت يک تکنولوژي مدرن و پيشرفته درآمده است.
مواد اوليه تهيه کاغذ
مواد اوليه انواع کاغذ، بطور کلي، مواد سلولزي است که از منابع مختلف تهيه مي شوند:
* ساقه کتان، شاهدانه، پنبه که الياف بلند(در حدود 2.1 تا 6 ميلي متر) دارند.
ساقه گياهاني مانند گندم، جو(کاه)، ني، کنف و غيره.
درختاني که برگ سوزني دارند، مانند کاج(با الياف بلند) و يا برگ پهن دارند مانند چنار(با الياف کوتاه در حدود 5.0 تا 2.1 ميلي متر)
انواع کاغذ هاي باطله و يا خرده ها و قطعات مقواي کهنه
الياف تفاله نيشکر
مراحل تهيه کاغذ
تبديل چوب به قطعات ريز
با استفاده از ماشين پوست کني و دستگاه توليد تراشه و عبور تراشه ها از الک مخصوص صورت مي گيرد و قطعاتي به طول حداقل 4 و عرض 2 سانتي متر(در مورد چوب) بدست مي آيد.
پختن چوب و توليد خمير
اين عمل، ممکن است از طريق مکانيکي يعني بدون استفاده از مواد شيميايي و توسط بخار آب جوش، تحت فشار صورت گيرد که معمولا براي تهيه کاغذهاي ارزان و کاهي، مانند کاغذ روزنامه متداول است. در روش شيميايي از هيدروکسيد سديم(در روش قليايي)، سولفيت هيدروژن کلسيم،، درمحيط اسيدي(3-2=PH، روش بي سولفيت) و يا سولفيت سديم(در روش سولفيت) همراه با کمي کربنات سديم در دماي بالاتر از. 100 درجه سانتي گراد و تحت فشار، استفاده مي شود. در اين مرحله، خمير قهوه اي رنگي حاصل مي شود که از آن در تهيه مقوا، کارتن و يا کاغذ هاي کاهي استفاده مي شود.
شستشوي خمير کاغذ
شستشوي قليايي با استفاده از محلول 3 درصد سود در دماي 45 تا 50 درجه سانتي گراد به مدت يک تا دو ساعت صورت مي گيرد. اين عمل براي جدا کردن ليگتين و کاهش رنگ خمير انجام مي پذيرد.
اعمال شيميايي(رنگ زدايي)
در دو مرحله صورت مي گيرد:
کلر زني، که در 2=PH تا دماي 25 تا 45 درجه سانتي گراد به مدت تقريبي يک ساعت صورت مي گيرد. در اين مرحله، ليگتين باقيمانده در خمير، به صورت محلول در مي آيد که بسته به نوع مواد شيميايي بکار رفته براي پخت، بين 3 تا 15 درصد ممکن است تغييرکند.
رنگ زدايي که توسط هيپوکلريت سديم(به صورت محلول 3 درصد)، دي اکسيد کلر، پراکسيد هيدروژن، اوزون و غيره در 10-9=PH صورت مي گيرد تا اينکه ليگتين فقط اکسيد شود و سلولز تحت تاثير قرار نگيرد.
خشک کردن خمير کاغذ
دراين مرحله، خمير کاغذ را از دستگاه تميز کننده و توري هايي که داراي سوراخهاي 2 تا 3 ميليمتري اند، عبور مي دهند تا قسمت عمده آب خود را از دست بدهد. بعد آن را از پرسهاي قوي عبور مي دهند تا باقيمانده آب آن نيز خارج شود.
پرس کردن، برش زدن و بسته بندي
با عبور خمير خشک شده از ميان غلتک هاي مخصوص، آن را به صورت صفحات کاغذ در آورده، توسط دستگاه برش آن را در اندازه هاي مورد سفارش و نياز بازار مصرف برش مي دهند و بسته بندي مي کنند.